Wat een kind denkt, voelt en doet – alles hangt samen

Kinderen maken van alles mee. Soms kunnen ze daar woorden aan geven, maar vaak ook nog niet. Ze ervaren de wereld om zich heen met hun hoofd, vanuit het gevoel en vanuit het lichaam.

Een kind dat zich gespannen voelt, laat dat soms zien in buikpijn, boosheid of teruggetrokken gedrag — terwijl het diep vanbinnen misschien gewoon verdrietig, bang of overprikkeld is.

Soms is er onrust, verdriet of boosheid — en weet een kind zelf niet goed waarom. Dan zie je bijvoorbeeld:

• Angst in bed, terwijl er “niets aan de hand” lijkt

• Boze buien na schooltijd

• Terugtrekken of onzeker gedrag

• Of een kind dat “altijd maar doorgaat” en geen rust kan vinden

Achter dit gedrag zit meestal een behoefte. En daaraan vast zit vaak een gedachte of overtuiging — soms bewust, vaak onbewust. Door samen te onderzoeken wat er vanbinnen speelt, ontstaat er rust, ruimte en overzicht. Je kind hoeft niet ‘gefixt’ te worden. Als het begrijpt wat het voelt en denkt, kan het daar zélf iets mee.

Hoe ik werk met een kind, hangt nauw samen met de ontwikkelingsfase waarin het zich bevindt. Ieder kind groeit op zijn eigen manier, maar bepaalde levensfasen brengen specifieke vormen van beleving en verwerking met zich mee. Ik stem mijn begeleiding daarop af — zowel in wat ik doe als in wat ik vraag.

Baby’s en peuters  lopen qua taal en bewustzijn nog achter op wat er lijfelijk en emotioneel al wél wordt ervaren. Zij kunnen hun binnenwereld nog niet onder woorden brengen. In die eerste levensjaren werk ik dan ook vooral met de ouders. Samen kijken we naar wat het kind probeert te laten zien via zijn gedrag, lichaam of huilen. Hoe reageer jij als ouder? Wat gebeurt er tussen jou en je kind? We werken aan veiligheid, regulatie en verbinding.

Kleuters en jonge kinderen tot een jaar of zes leven nog volop in de wereld van het spel en de fantasie. Voor hen zijn gevoelens vaak groot en verwarrend, en woorden schieten nog te kort. Ze spelen wat ze meemaken — en dat is dan ook mijn ingang. Via spel, verhalen, tekeningen en symbolisch materiaal kom ik met het kind in contact. Ik stel vragen aan de knuffels, of laat het kind vertellen wat een poppetje denkt of voelt. Zo ontstaat er ruimte om te verwerken, zonder dat het kind alles al hoeft uit te leggen.

Vanaf een jaar of zeven zie je dat kinderen zichzelf beter beginnen te begrijpen. Ze kunnen emoties herkennen en verbanden leggen, al hebben ze daar nog steun bij nodig. Ze willen graag ‘goed’ doen, maar voelen zich soms onzeker of niet begrepen. Hier werk ik op de grens van spel en gesprek. We benoemen gevoelens, maken ze zichtbaar met kleuren, kaarten of tekeningen, en koppelen ze aan gedachten of situaties. Ik stel vragen als: “Wat dacht je op dat moment?” of “Wat zou je tegen jezelf kunnen zeggen als je weer zo zenuwachtig bent?”

Van negen tot twaalf  ontstaat er steeds meer zelfreflectie. Kinderen ontwikkelen overtuigingen over zichzelf en de wereld: “Ik ben niet slim genoeg”, “Zij vinden mij toch raar”. Ze begrijpen oorzaak en gevolg, maar kunnen ook vastlopen in hun eigen denken. Op deze leeftijd werk ik meer verbaal, vaak met visuele ondersteuning. Samen onderzoeken we overtuigingen, versterken we het zelfbeeld, en zoeken we helpende gedachten die hen verder brengen.

En dan de puberteit — een periode van grote verandering, waarin een jongere zich losmaakt van zijn ouders en een eigen identiteit ontwikkelt. In deze fase is vertrouwen het sleutelwoord. Ik werk coachend, vanuit gelijkwaardigheid. Niet belerend, maar vragend. Wat wil jij? Wat werkt voor jou? Wat heb je nodig? Soms zijn de gesprekken licht en luchtig, soms raken we aan iets wat diep zit. Maar altijd met ruimte voor eigenheid en regie.

In elke fase heeft een kind of jongere iets anders nodig. Niet elk kind heeft woorden — maar elk kind heeft wél een binnenwereld die gehoord wil worden. Ik kijk niet alleen naar gedrag, maar naar wat daaronder leeft. Ik sluit aan bij de leeftijd, het tempo en de belevingswereld van het kind. Want als een kind zich begrepen voelt, komt er vanzelf ruimte voor groei.